مقدمه

اگر حتی آشنایی کمی با دنیای دیجیتال مارکتینگ داشته باشید، به احتمال زیاد، کم و بیش با اسم گوگل آنلالیتیکس، گوگل گوگل آنالیز یا گوگل آنالیتیک روبرو شده‌اید. آیا می‌دانید که گوگل آنالیتیکس چیست؟ چه اهمیتی دارد؟ برای چه کارهایی مفید است؟ فقط برای سایت‌هایی است که کدنویسی شده، کاربرد دارد یا برای سایت‌های که با وردپرس یا جوملا ساخته شده‌اند هم کار می‌کند؟ و غیره. در این مقاله قصد دارم که به همه سؤالهایی که درباره این سرویس پیش می‌آید، ‌کامل‌ترین پاسخ ممکن را بدهم؛ به گونه‌ای که دیگر هیچ پیچیدگی درباره google analytics برای شما باقی نماند. امیدوارم که شما هم با خواندن این مقاله پاسخ سؤال خود را پیدا کنید؛ اما حتی اگر جواب خود را نیافتید، می‌‌توانید در کامنت سؤال خود را بپرسید تا در اسرع وقت پاسخگو باشیم.

گوگل آنالیتیکس چیست؟

گوگل آنالیتیکس ( google analytics )، که برخی آن را با نام گوگل آنالیز میشناسند، در واقع یکی از سرویس‌هایی است که شرکت گوگل در سال 2005 با هدف کمک به صاحبان وب (چه بزرگ و چه کوچک) ارائه کرده است. این سرویس دارای یک نسخه رایگان و یک نسخه پولی است. مهم‌ترین کاری که این سرویس انجام می‌دهد، تحلیل داده‌ها و نمایش آن به کاربر است. به طور کلی، هر چقدر که شما توانایی بیشتری در استفاده و تحلیل داد‌های حاصل از گوگل آنالیتیکس داشته باشید، می‌توانید با تصمیم‌های هوشمندانه‌تر، از رقبای خود پیشی بگیرید.

نحوه کار گوگل آنالیتیکس

زمانیکه شما یک حساب جدید در گوگل آنالیتیکس باز می‌کنید، این ابزار، چند خط کد به شما می‌دهد که باید آن را در head سایت خود جاگذاری کنید. با انجام این کار، به طور عملی این اجازه را به گوگل آنالیتیکس می‌دهید که به داده‌های سایتتان دسترسی پیدا کند و ارزیابی‌های خود را انجام دهد. به عنوان یک سئوکار یا صاحب سایت، اصلاً لازم ندارید که محتوای کد را درک کنید؛ اما شاید برای شما هم جالب باشد تا بدانید که گوگل آنالیتیکس چگونه اطلاعات را جمع آوری می‌کند. وقتی که کاربری وارد سایت شما می‌شود، این سرویس یک کوکی در مرورگر کاربر قرار می‌دهد. کوکی یک سری پرونده کوچک است که فعالیت کاربر در سایتتان را در خود ذخیره می‌کند. در نهایت گوگل آنالیتیکس، این اطلاعات را گردآوری و دسته بندی کرده و یه ساده‌ترین شکل ممکن و با کمک جدولی از داده‌ها یا نمودار و شکل، در اختیار شما قرار می‌دهد.

چرا استفاده از گوگل آنالیز برای هر کسی واجب است؟

احتمالاً وقتی اولین بار اسم گوگل آنالیتیکس را شنیدید، یک نرم‌افزار فوق‌العاده سنگین و پیچیده را تصور کرده باشید که فقط برای سایت‌های تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ اما باید بدانید که اصلاً اینگونه نیست. این سیستم به قدری انعطاف‌پذیر و قدرتمند است که هر فردی، برای پیشرفت به آن نیاز خواهد داشت. مهم نیست که مدیر یک وبسایت پر ترافیک باشید یا یک وبلاگ شخصی؛ در هر صورت برای دستیابی به موفقیت بیشتر، باید بتوانیدشرایطکنونی را به درستی مورد بررسی قرار دهید و نتایج حاصل از هر تغییر را بسنجید و این کار بدون استفاده از ابزاری مانند گوگل آنالیتیکس؛ غیر ممکن است.

آمار مربوط به گوگل آنالیز بهترین سند برای نشان دادن کارایی آن است. طیق آمار ارائه شده توسط سایت w3techs، حدوداً 84 درصد از سایت‌هایی که از ابزار تحلیل استفاده می‌کنند، گوگل آنالیتیکس را به عنوان بهترین ابزار انتخاب کرده‌اند که این عدد، 54.6درصد از تمام وبسایت‌های موجود در جهان است.آماری که سایت stackshare.io نیز در دسامبر سال 2020 منتشر کرد نشان می‌دهد که شرکت‌های بزرگی مانند Spotify، Uber، Udemy،googleو 67756 شرکت دیگر از گوگل آنالیز برای بررسی داده‌های وبسایت خود استفاده می‌کنند.

به طور کلی اگر صاحب یک وبسایت پرترافیک هستید یا دوست دارید ترافیک وبسایت خود را افزایش دهید، اگر سئوکارید و به دنبال بهبود سئو سایت خود هستید، اگر می‌خواهید استفاده بهتری از گوگل ادورز داشته باشید و سوددهی سایت خود را افزایش دهید، باید کار با گوگل آنالیتیکس را به خوبی بلد باشید.

گوگل آنالیتیکس چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می‌دهد؟

اطلاعات جمع آوری شده توسط گوگل آنالیتیکس بسیار بسیار گسترده است؛ اما به طور کلی، این اطلاعات را در چهار دسته می‌توان قرار داد:

1. User level: فرض کنید یک سایت دارید که در آن بلیت کنسرت‌های مختلف را می‌فروشید. یک کاربر ممکن است از اطلاعات چند کنسرت مختلف دیدن کند، بلیط چند کنسرت دیگر را جست­وجو کند و درنهایت بدون خرید، سایت را ترک کند، سپس پس از مدتی دوباره به سایت شما وارد شود و به قیمت بلیت کنسرت‌های جدید،یک نگاه بیندازد. گوگل آنالیتیکس می‌تواند تمام داده‌های مربوط به این کاربر را جمع آوری و آنالیز کند. این سرویس، یک کد رهگیری (client ID) برای هر کاربر در نظر می‌گیرد و به همین طریق تمام اطلاعات مربوط به او را جمع آوری می‌کند. نکته مهم درباره client ID این است که به یک مرورگر از یک دستگاه اختصاص داده می‌شود نه یک فرد؛ به عبارتی دیگر کاربری که از دو مرورگر مختلف به سایت شما وارد می‌شود به عنوان دو کاربر جدا در  نظر گرفته می‌شود.
2. Session level: زمانی که کاربری به سایت شما وارد می‌شود، در واقع یک جلسه یا یک Session را شروع کرده است؛ او ممکن است روی چندین لینک مختلف کلیک کند و به چندین صفحه برود. هنگامی که او از سایت خارج شود، به آن Session پایان داده و اگر دوباره همان لحطه به سایت شما وارد شود، یک Session دیگر را شروع خواهد کرد. گوگل آنالیتیکس تمام کارهایی که هر کاربر در طول یک Session انجام می‌دهد را در این سطح، جمع‎‌‌آوری می‌کند.
3. Pageview level: همانطور که از نامش هم پیداست، این المان، به تعداد بازدیدهایی که از صفحات مختلف پیج شما می‌شود، اختصاص دارد. مثلاً اگر یک کاربر، در مثال بالا، از صفحه مربوط به سه کنسرت مختلف دیدن کند، Pageview سایت شما، 3 خواهد بود. لازم است بدانید، هر چقدر اختلاف این عدد از Session level بیشتر باشد، یعنی سایت شما عملکرد بهتری داشته است.
4. Event level: شما می‌توانید در گوگل آنالیتیکس یک رویداد تعریف کنید؛ این رویداد هر چیزی می‌تواند باشد، تعداد بازدیدهایی که از یک صفحه خاص می‌شود، تعداد دفعاتی که یک ویدئو شروع به پخش می‌کند، تعداد کلیک‌هایی که دریافت می‌شود و... پس از تعریف یک رویداد، گوگل آنالیتیک همه داده‌های مربوط به آن را جمع‌آوری کرده و برای شما به نمایش در می‌آورد.

شما به کمک گوگل آنالیتیکس می‌توانید

• عملکرد وبسایت خود را بسنجید.
• بازدهی استراتژی خود را اندازه بگیرید.
• بفهمید که بیشتر کدام نوع محتوا را تولید کنید و کدام محتوا را بهبود دهید.
• محصول مورد علاقه کاربرانتان را دریابید و آن را در سایت خود موجود کنید.
• سن، جنسیت، کشور، محل زندگی و دستگاهی که کاربران با آن به سایت وارد شدند را بشناسید و به ایت وسیله، آنها را به دسته‌های مختلفی تقسیم بندی کنید.
• صفحات خود را به بهترین شکل سئو کنید.
• جزئیات کارهایی که هر کاربر در سایت شما انجام می‌دهد، بفهمید.
• مدت زمانیکه هر کاربر چقدر در سایت شما می‌ماند و از چه صفحاتی دیدن می‌کند را تحت نظر داشته باشید.
• مسیرهای ورود کاربران را با یکدیگر مقایسه کنید.

موارد بالا، تنها گوشه‌ای از خدماتی است که گوگل آنالیتیکس در اختیار شما قرار می‌دهد.

دلایل استفاده از گوگل آنالیتیکس

رایگان بودن

شما با ثبت نام در گوگل آنالیز، به صورت رایگان می‌توانید از بسیاری از ویژگی‌های آن استفاده کنید؛ اما اگر بخواهم به صورت کلی حرف بزنم، باید بگویم که این سرویس کاملاً رایگان نیست و برای دسترسی به برخی امکانات پیشرفته‌تر، باید نسخه پولی آن را تهیه کنید.در حالت کلی، بهتر است بدانید که نسخه رایگان این سرویس نیز بسیار مفید و کارآمد بوده و بسیاری از افراد با همان نسخه رایگان، نتایج فوق‌العاده‌ای رقم زدند و عملکرد سایت خود را به مقدار زیادی افزایش دادند.

جمع آوری داده‌ها به صورت خودکار

پس از باز کردن یک حساب در گوگل آنالیتیکس و بارگذاری کد آن (Tracking code) در قسمت head سایت، دیگر لازم نیست کار زیادی انجام دهید. این سرویس، خود به تنهایی شروع به جمع آوری داده‌ها، آنالیز آنها و تهیه گزارش می‌کند؛ شما نیز هر زمان که دلتان خواست، می‌توانید به سرعت گزارش‌ها را مشاهده کنید. در واقع شما باید بلد باشید تا تنظیمات مورد دلخواه خود را به درستی وارد و داده‌های به دست آمده را به درستی تحلیل کنید و بهترین تصمیمات را برای بهتر شدن نتایج بگیرید.

امکان تهیه گزارش‌های شخصی سازی شده

در گوگل آنالیز، چندین قالب‌ گزارشی وجود دارد که شما می‌توانید هر کدام را که خواستید، انتخاب کنید؛ حتی در صورت تمایل نیز می‌توانید گزارشی که خود در نظر دارید، بسازید. شاید دوست داشته باشید گزینه‌ها یا اندازه هر کدام را تغییر دهید و کاری کنید تا آنها را به گونه‌ای جدید نمایش داده شود. در مقاله‌های بعدی به صورت مفصل درباره اینکه چگونه می‌توان این کار را انجام داد توضیح خواهیم داد.

خاصیت هماهنگی با ابزارها و سیستم عامل‌های مختلف

گوگل آنالیتیکس، به راحت‌ترین شیوه ممکن با ابزارهای دیگر نظیر Google AdWords یا Google Search Console ادغام می‌شود. شما می‌توانید حساب خود در گوگل آنالیتیکس را به حساب گوگل ادوردز خود وصل کنید تا از این طریق بینش بهتری نسبت به عملکردهای خود داشته باشید و در نهایت بتوانید نتایج بهتری را رقم بزنید. لازم است بدانید که این سرویس نه تنها روی دسکتاپ بهترین عملکرد ممکن را دارد، بلکه نرم‌افزار آن روی گوشی‌های هوشمند و تبلت قابل نصب است. شما همین حالا می‌توانید آن را از گوگل پلی یا اپ استور دانلود کنید و در هر لحظه از کار کردن با آن لذت ببرید.

امکان ارزیابی جستجوهای داخلی

به وسیله گوگل آنالیتیکس، می‌توانید متوجه شوید که مشتریان پس از ورود به سایت شما به دنبال چه چیزی بودند و از چه صفحاتی دیدن کردند یا بیشترین مکث را در کدام صفحه داشتند. با استفاده از داده‌های این سرویس، متوجه خواهید شد که بهتر است به کدام موضوع بیشتر بها دهید یا حتی به فکر تولید محتوا درباره موضوعی جدید بیفتید؛ موضوعی که قبل از این، شاید به آن فکر هم نکرده بودید.

فهمیدن دلیل کاربرانی که سایت شما را ترک می‌کنند

Bounce Rateیکی از مهم‌ترین المان‌های گوگل آنالیتیکس است و به شدت مورد توجه سئوکاران قرار دارد. این رقم، درصد افرادی را نشان می‌دهد که سایت شما را بعد از دیدن یک صفحه (به صورت گذرا) ترک می‌کنند. این عدد، نشان دهنده یک رخداد منفی است و شما باید تمام تلاش خود را به کار گیرید تا این مقدار را تا حد ممکن کاهشدهید، زیرا تأثیر بسیار بدی روی سئو سایت می‌گذارد. به عنوان مثال بسیاری از وبسایت‌ها ترافیک زیادی دارند اما به نتایج دلخواهی در میزان فروش نمی‌رسند؛ این یعنی مشتریانتان آن چیزی که می‌خواهند را پیدا نمی‌کنند.

گوگل آنالیتیکس از اهمیت بالای نرخ پرش یا همان Bounce Rate به خوبی آگاه است و گزارش‌های مفصلی درباره صفحاتی که نرخ پرش بیشتری را تجربه می‌کنند، تهیه می‌کند. شاید این صفحات به خوبی سئو نشده‌اند یا خوانایی مناسبی ندارند؛ یا شاید هم اشکال فنی نداشته باشند اما فاقد جذابیت لازم برای ترغیب مشتری به انجام عملیات دلخواه باشد و غیره. با کمک گوگل آنالیز، نرخ پرش خود را اندازه بگیرید، علت آن را بیابید و با رفع مشکلات، آن را تا حد امکان کاهش دهید. به عنوان مثال آقای عادل طالبی، یکی از استادان در زمینه گوگل آنالیتیکس، روایت جالبی را از تجربه‌های خود تعریف کردند. ایشان در یکی از پروژه‌ها متوجه شدند که 70 درصد از کاربران، بعد از نهایی کردن خرید از وارد شدن به صفحه پرداخت سر باز می‌زدند. پس از کمی تغییرات، تصمیم گرفتند که قبل از وارد شدن به صفحه پرداخت، یک پیامک مشخص برای کاربران ارسال کنند. با همین کار کوچک،نرخ پرش را 30 درصد کاهش داده شد؛ یعنیمیزان مراجعه‌هایی که به خرید منجر می‌شد به 60 درصد رسید.

 شناسایی سن، جنسیت، علاقه، نوع دستگاه و موقعیت مکانی کاربران

قبلاً هم به این موضوع اشاره کردیم که گوگل آنالیتیکس اطلاعات زیادی را در اختیار شما قرار می‌دهد. دانستن اینکه بخش بزرگی از مخاطبان شما جزو چه محدوده سنی‌ای هستند یا به چه چیزهایی علاقه دارند، کمک بزرگی به شما خواهد کرد. با داشتن این اطلاعات و تمرکز روی زمینه‌های مورد علاقه مشتریانتان، می‌توانید علاوه بر صرف هزینه کمتر، تأثیر بیشتری روی آنها گذاشته و آنها رابیشتر به خرید ترغیب کنید. به عنوان مثال:

سن: اگر سایتی دارید که مخاطبان آن بیشتر گروه سنی کودک و نوجوان است، باید از تکنیک و رنگ‌هایی استفاده کنید که برای آنها جذابیت بیشتری دارد و از شبیه‌سازی سایت خود مانند سایت‌هایدیگر بپرهیزید.

جنسیت: برخی از مدیران کسب و کارهای مهم معتقدندکه توجه به جنسیت اکثریت مخاطبان، عامل مهمی در تعیین استراتژی پیج است.

زمینه‎های مورد علاقه:

همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، گوگل آنالیتیکس به سادگی هر چه تمام‌تر، به شما نشان می‌دهد که مخاطبان شما به چه چیزی علاقه دارند و این به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که روی چه موضوعاتی بیشتر مانور دهید.

سیستم‌های مورد استفاده:

مخاطبان شما از جه دستگاه‌هایی وارد سایت شما می‌شوند؟ به وسیله کامپیوتر و لپ‌‌تاپ، موبایل یا تبلت؟ آیا وبسایت شما در همه این دستگاه‌ها به خوبی نمایش داده می‌شود؟

یا مخاطبان شما بیشتر از آیفون استفاده می‌کنند یا اپل؟ سامسونگ یا هوآوی؟ مثلاً فرض کنید که شما یک فروشگاه آنلاین وسایل جانبی گوشی دارید؛ با دانستن سیستم گوشی کاربرانتان، به سادگی خواهید فهمید که چه ابزاری ممکن است با استقبال بیشتری روبرو شود.

محل زندگی:

مشتریانتان بیشتر اهل آمریکا هستند یا چین؟ بنگلادش یا اسپانیا؟ همه ما با توجه به شرایط زندگیمان، ممکن است علایق مشترکی داشته باشیم. به عنوان مثال من به عنوان یک ایرانی سلیقه متفاوتی با یک جوان در آمریکا دارم. یک وب مستر حرفه‌ای با تحقیق درباره محل زندگی کاربران، باید استراتژی خاص‌تری پیاده کند. علاوه بر کشور شما می‌توانید شهری که کاربرانتان در آن زندگی می‌کنند یا حتی زبانشان هم بیابید.

شناسایی بهترین شبکه اجتماعی برای فعالیت

بسیاری از افراد بر این باور هستند که شبکه‌های اجتماعی، مؤثرترین راه برای افزایش ترافیک و جلب توجه مخاطب است. با استفاده از گوگل آنالیتیکس می‌توانید بفهمید که مخاطبان شما بیشتر در چه شبکه اجتماعی فعالیت دارند. با دانستن شبکه اجتماعی مورد علاقه مخاطبانتان، می‌توانید بودجه خود را مدیریت کنید و بیشتر روی شبکه‌ای سرمایه گذاری کنید که مورد توجه مخاطبان است و از این طریق، تبلیغات هدفمندتری انجامدهید. به عنوان مثال اگر مخاطبانتان بیشتر در اینستاگرام و کمتر در توییتر فعالیت دارند، باید بودجه بیشتر در اینستاگرام و بودجه کمتری در توییتر خرج کنید. ما در بلاگ سایت راز، مقاله‌های ارزشمندی درباره بازاریابی در انواع شبکه‌های اجتماعی منتشر کردیم؛ برای دستیابی به این مقالات، به این صفحه مراجعه کنید.

محتوای مورد علاقه کاربران

محتوا نقش یک پادشاه در وبسایت یا وبلاگ شما را دارد؛ پس باید برای آن زحمت زیادی بکشید و تمام تلاش خود را انجام دهید تا با کیفیت‌ترین محتواها را برای سایت خود تولید کنید. در این مقاله درباره 11 عادت که برای نوشتن محتوای عالی نیاز است، توضیحات مفصلی داده شده است؛ توصیه می‌کنم به هیچ عنوان خواندن آن را از دست ندهید. محتوا یکی از بهترین راه‌ها برای جذب مخاطب و  تبدیل او به یک کاربر دائمیست. گوگل آنالیتیکس به شما می‌گوید که محتواهای شما چه مقدار بازدید داشته یا چند بار به اشتراک گذاشته شده است و محتوای باکیفیت و بی‌کیفیت سایت شما را نمایش خواهد داد. با دانستن این اطلاعات شما می‌توانید محتواهای پر طرفدار را افزایش دهید و مسائل مربوط به آن را بیشتر باز کنید.

بررسی اینکه آیا به اهدافمان رسیده‌ایم یا نه

یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های گوگل آنالیتیکس، مشخص کردن چند هدف است. این سرویس، بعد از مشخص کردن هدف، آن را ذخیره کرده و به ما کمک می‌کند تا در هر لحظه میزان پیشرفت کسب و کارمان را بسنجیم و ببینیم تا چه حد به هدفمان نزدیک شدیم. این هدف میتواند رسیدن به یک ترافیک مشخص، افزایش مشتریان ثابت، گسترش موضوعات سایت، گرفتن عضو بیشتر برای خبرنامه، ترغیب کاربران برای دانلود یک PDF و یا هر چیز دیگر باشد.

نتیجه گیری

حال که این مقاله را خوانده‌اید، حتماً به نقش مهم و اساسی استفاده از گوگل آنالیتکس در انواع وبسایت‌ها پی برده‌اید. در نگاه اول، شاید کار با این دستگاه پیچیده باشد؛ اما باید بگویم که اینگونه نیست و برای کار کردن با آن، باید چند اصطلاح یا نکته را بلد باشید و برخی از مفاهیم را به خوبی درک کنید. من قصد دارم تا در مقاله‌های بعدی، قدم به قدم، تمام مسائل مربوط به گوگل آنالیتیکس را شرح دهم و با ارائه مثال‌های گوناگون به درک مناسب مطالب نهفته در آن کمک کنم. مهم نیست کاملاً مبتدی باشید یا کار کردن را بلد باشید؛ ما در آژانس دیجیتال مارکتینگ راز سعی داریم تا مهم‌ترین مطالب این ابزار را به ساده‌ترین شیوه ممکن، در اختیار شما قرار دهیم.

مطالب مرتبط:

لینک بیلدینگ چیست و چگونه به بهترین شکل ممکن انجام دهیم؟

پارامترهای UTM و اهمیت آن‌ها را در دیجیتال مارکتینگ بشناسید

چگالی کلمات کلیدی محتوا چیست؟ صفر تا صد آن را یاد بگیرید

همه چیز درباره سئو داخلی

سئو چیست

سئوی خارجی یا OFF-PAGE SEO چیست؟