مقدمه
شیوع ویروس کرونا تغییرات زیادی در نحوه زندگی کردن ما به وجود آورد. در این زمان میزان فروش به شدت کاهش یافت، مشاغل تعطیل یا از خانه انجام شد، دانشگاه‌ها و مدارس تعطیل شدند و کلاس‌ها در خانه و به کمک اینترنت برگزار می‌شدند. حال می‌خواهیم بدانیم کرونا چه تأثیری بر رسانه‌های اجتماعی داشت، شرکت‌های بزرگ چه تغییراتی در نحوه‌ی عملکرد خود به وجود آوردند، میزان استفاده‌ی مردم از رسانه‌های اجتماعی در قرنطینه چگونه بوده و در نهایت، ما برای مدیریت این بحران چه استراتژی‌ای را باید به کار بگیریم تا بهترین نتیجه را ببینیم؟ پس این مقاله را از دست ندید.
فهرست
شیوع ویروس کرونا و تعطیل شدن زندگی اجتماعی، باعث افزایش استفاده‌ی ما از اینترنت شد. بر اساس گفته سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، میزان مصرف اینترنت در زمان شیوع ویروس کرونا در ایران نسبت به یک روز عادی 50% بیشتر بود؛ همچنین به گزارش شهرآرا نیوز در بین کشورهای مبتلا به کرونا، ایران بیشترین میزان مصرف اینترنت در روزهای قرنطینه را به خود اختصاص داد و در این زمینه گوی سبقت را از مالزی، اکوادور و کلمبیا ربایید.
این افزایش میزان استفاده به دلایل مختلفی اتفاق افتاد. در این زمان اینترنت بهترین راه برای دریافت اخبار و اطلاعات جدید، سرگرمی و ارتباط با دوستان و آشنایان بود. از طرفی اپراتورهای اینترنتی برای آسانتر کردن قرنطینه و تشویق مردم به رعایت آن، در تاریخ 18/12/98، 100 گیگ اینترنت رایگان هدیه دادند؛ اما جدای این مسئله به دلیل افزایش غیر منتظره‌ی استفاده‌ی کاربران، کاهش کیفیت و سرعت اینترنت موجب نارضایتی بسیاری از مردم شد.
این ویروس حتی روی سلیقه‌ی مخاطبان هم تأثیر داشت؛ برای مثال بعد از ویروس کرونا بازدید از سایت‌ها یا پیج‌های ورزشی به شدت کاهش پیدا کرد. برای نمونه سایت ESPN که یکی از سایت‌های معروف گزارش و تحلیل مسابقات ورزشی بود، با افت ترافیک روبرو شده بود و موضوعاتی مانند اخبار، سلامت و سرگرمی با استقبال فراوانی مواجه شد؛ البته این اتفاق قابل پیش‌بینی بود.
با پیشرفت این بیماری افراد به طور معمول به دنبال آخرین خبرها درباره کرونا بودند و مدام آمار مربوط به مبتلا شدگان را دنبال می‌کردند؛ با توجه به گزارش SimilarWeb بازدید وبسایت‌های نیویورک تایمز و واشنگتن پست در طی این بیماری 50 درصد افزایش داشته است. در میان اخبارها استقبال از اخبار محلی پیشرفت چشمگیری داشت؛ برای اینکه مخاطبان دوست داشتند تا بدانند که کرونا در اطراف آنها چه عملکردی داشته و باعث چه اتفاقاتی شده است. کرونا و کنجکاوی درباره‌ی آن افراد زیادی را به ویکی پدیا کشاند و آمار مراجعین این سایت را نسبت به قبل از این بیماری چندین برابر کرد.
برای ماندن در خانه و فرار از یکنواختی، رسانه‌هایی که باعث سرگرمی مخاطبان می‌شدند، بیشتر توجه را به سمت خود جلب کردند. به گزارش شهرآرا نیوز بازی‌های آنلاین و ویدئو های اینترنتی بیشترین دلیل مصرف اینترنت در ایران بودند. در این زمان سایت‌هایی مانند Netflix و YouTube بیشترین سهم را در سرگرم کردن مردم داشتند؛ به طوریکه خیلی‌ها اعتقاد داشتند، تحمل قرنطینه بدون این دو سایت بسیار دشوارتر میشد. آمارها نکته‌ای بسیار جالب را نشان می‌دهند؛ اینکه در این دوران استقبال از سایت رسانه‌ای مانند یوتیوب بیشتر از اپلیکیشن آن بود. به همین دلیل به صاحبان مشاغل توصیه می‌شود که در کنار رسانه‌های دیگر، حتما یک سایت داشته ایجاد کنند تا در صورت سرچ در گوگل برای مخاطبان به نمایش در بیاید.
با افزایش فاصله‌ی اجتماعی، مردم به دنبال راه‌های جدید برای برقراری ارتباطبودند به همین دلیل استفاده از فیسبوک رشد چشمگیری پیدا کرد؛ البته در ایران به دلیل فیلتر بودن فیسبوک، این آمار کمی فرق می‌کند. در ایران برای برقراری ارتباط معمولا از تلگرام یا واتساپ استفاده می‌شود.
در کل سایت‌هایی که برقراری ارتباط را برای مردم راحت‌تر می‌کرد با استقبال چشمگیری روبرو شد؛ مثلا اپلیکیشن ,Google Duo 12.4 درصد، وبسایت ,Nextdoor.com73 درصد و اپلیکیشن ,Houseparty 79.4 درصد با رشد مراجعین روبرو شدند.
از طرفی با سیاست آموزش از راه دور توسط مراکز آموزشی، سایت‌هایی مانند Google Hangouts و Zoom و Microsoft Teams که امکان برگزاری جلسه‌های چندین نفره را در اختیار افراد قرار می‌داد و Google Classroom که بستر مناسبی برای انجام و تحویل تکالیف مدارس بود، بیشتر مورد استفاده قرار گرفت.
با ممنوع شدن فعالیت‌های ورزشی و کم شدن تحرک، مردم برای خالی کردن هیجانات خود به بازی‌های ویدئویی و آنلاین رو آوردند. به عنوان مثال سایت معروفTwitch با افزایش 20 درصدی ترافیک مواجه شد.
یکی از برنامه‌هایی که به طور حیرت‌انگیزی مورد توجه مخاطبان قرار گرفته برنامه TikTok است. تیک‌تاک برنامه‌ای است که به وسیله‌ی آن می‌توان علاوه بر دیدن هزاران ویدئوی طنز و خنده دار، خودتان نیز ویدیوهای دیدنی بسازید و آن را با افکت‌ها و ایموجی‌ها جذاب کنید و سپس آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.
شرکت‌های بزرگ ارتباطی مانند فیسبوک، توییتر و غیره با کاهش تعداد پست و کامنت روبرو شدند؛ اما مقدار کاهش فعالیت در این دو نهاد متفاوت بود. کامنت‌های گذاشته شده در فیسبوک در هر روز حدود 5.6 عدد کمتر شد، در حالیکه این عدد برای توییتر حدودا 2.1 است. این کم شدن تعداد کامنت و تعاملات در فیسبوک و توییتر در زمینه‌هایی به جز سرگرمی و مراقبتی بود.
جالب است بدانید که کرونا الگوهای رفتاری مردم را نیز تغییر داد:
طبق اظهارات سایت sprout social قبل از فراگیر شدن کرونا استفاده از فیس بوک در روزهای چهارشنبه از ساعت 11 صبح تا 1-2 بعد از ظهر در اوج خود قرار داشت. درحالیکه در دوران کرونا به ده تا 11 صبح تغییر کرد.
اینستاگرام تنها بستری بود که با افزایش بازدید و پیام روبرو شد این افزایش چیزی حدود 6.4 پیام در روز بود که این آمار در ایران به دلیل فیلتر بودن یوتیوب و تلگرام بسیار بیشتر هم هست.
محبوبیت اینستاگرام بیشتر به دلیل نقش اساسی فیلم و عکس در این رسانه است. به طور کلی این دو فرمت جذابیت بیشتری برای مخاطبان دارد و آنها را راحت‌تر سرگرم می‌کند.
الگوهای استفاده از توییتر در بازه‌ی زمانی قبل و بعد از کرونا تغییر زیادی نداشته است. این ممکن است به دلیل استفاده‌ی کاربران از این شبکه به عنوان راهی برای بررسی سریع اخبار و آگاهی از شرایط و اطلاعات مفید باشد. لینکدین هم چون یک شبکه‌ی حرفه‌ای گراست، میزان استفاده از آن زیاد دچار تغییر نشد.
این تحقیقات نشان میدهد که چگونه تغییر در روتین زندگی مردم روی نحوه‌ی استفاده آنها از اینترنت تأثیر گذار است؛ البته در این اواخر با از سر گرفتن دوباره زندگی اجتماعی، استفاده از اینترنت روند نزولی پیدا کرده و به یک حالت عادی جدید رسیده است؛ یعنی در حالیکه هنوز هم اخبارها و پیج‌های مربوط به سلامتی پربازدیدند،پیج‌های ورزشی در حال سعی برای جلب توجه بیشترهستند.
در این دوران با بسته شدن مغازه‌ها و فروشگاه‌ها صاحبان مشاغل سعی کردند تا از طریق تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی، به صورت غیرحضوری به کار خود ادامه دهند و بیزینس خود را سرپا نگه دارند. در این دوران تعدادی از صنایع، مخصوصا صنایعی که زمینه‌ی فعالیت آنها به حوزه سلامت و سرگرمی مربوط میشد، فعالیت خود را در فضای مجازی افزایش دادند و با استقبال بیشتری روبرو شدند؛ برای مثال، در فروشگاه‌های اینترنتی معتبر، وسایل ورزشی خانگی به سرعت فروخته شد یا فروشگاه‌های لوازم بهداشتی و ضدعفونی کننده به محض موجود شدن اجناس، اطلاع‌رسانی کرده و آن را میفروختند. برای اطلاعات بیشتر مقاله بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی را مطالعه کنید.
در این زمان تمامی برندها به طور مداوم به دنبال این بودند تا چه استراتژی‌هایی را به کار گیرند تا نتیجه‌ی بهتری بگیرند. برای این کار آنها باید به طور مداوم آمارها را ارزیابی می‌کردند و سلیقه مشتری را به دست می‌آوردند تا با استفاده از آن راه مناسب‌تری را انتخاب کنند.
تحقیقات نشان میدهد که برندها در طی ماه‌های آینده همچنان با چالش‌های زیادی روبرو خواهند بود؛ پس باید به بازنگری و تأمل درباره‌ی تغییر استراتژی‌های آینده دقت داشته باشید و از آن غافل نشوند این مسئله بسیار مهم است که شما در این شرایط هم بتوانید صنعت خود را سرپا نگه دارید و زمان و فرصت‌های موجود را برای پیشرفت از دست ندهید.
در این زمان تقاضا برای وسایل بهداشتی افزایش یافت و مخاطبان از هرچیزی که سلامت آنها را تضمین می‌کرد استقبال می‌کردند. از اخبار و اطلاعات گرفته تا لوازم و تجهیزات بهداشتی مانند ماسک و دستکش و الکل؛ به طوریکه در همه شبکه‌های اجتماعی کرونا به اصلی‌ترین موضوع بحث تبدیل شده بود.
در دوران کرونا هیچ صنعتی شاهد افزایش سفارشات نبوده؛ با وجود تبلیغات بیشتر برندها و تلاش بیشتر آنها، میزان تعامل مخاطبان با برندها کاهش یافت. به گفته سایت sproutsocial این کاهش چیزی حدود 19 پیام در روز بود؛ که البته کاملا منطقی است، در این شرایط به دلیل تعطیل شدن بسیاری از مشاغل و معلوم نبودن آینده‌ی کاری بسیاری از افراد، دائماً به مردم توصیه میشد که از خرج‌های غیرضروری خودداری کرده و پول‌های خود را پس‌انداز کنند.
مدیریت بحران کار آسانی نیست. هر بحرانی در هر لحظه می‌تواند به برند شما ضربه بزند؛ اما شما به عنوان صاحب یک برند باید تمام مهارت‌های ارتباطی خود را به کار بگیرید تا از این امتحان سربلند بیرون بیایید.
جالب است بدانید طبق تحقیقات انجام شده شرکت‌هایی که توانایی مدیریت بحران‌ها را دارند، به طور میانگین شاهد 20 درصد افزایش سود خود هستند در حالیکه شرکت‌هایی که نتوانند بحران‌ها را به خوبی مدیریت کنند، حدوداَ 30 درصد با افت بودجه خواهند شد. )منبع(Pentland Analytics :
ما با مطالعه‌ی عملکرد این شرکت‌ها و ارزیابی شرایط چند مورد از راهکارها را برای شما توضیح می‌دهیم:
- استفاده از رسانه‌های اجتماعی برای پیشرفت:
در زمانیکه شرایط اجتماعی آشفته است بهترین راه، استفاده از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی است. با کمک این ابزار و از طریق تبلیغات و افزایش مخاطبان می‌توانید ارتباط خود را تقویت کنید و به شغل خود فارغ از هر اتفاقی ادامه دهید. رسانه‌های اجتماعی به شما این امکان را می‌هد تا در هر لحظه در کنار مشتریان خود باشید و محصولات خود را به آنها عرضه کنید. مطالعه‌ی راهنمای جامع استراتژی شبکه‌های اجتماعی را توصیه می‌کنم.
- داشتن یک برنامه‌ی ارتباطی مناسب از طریق شبکه‌های اجتماعی:
شما باید یک برنامه‌ی منظم و هدفمند در شبکه‌های اجتماعی داشته باشید مثلا باید دائما در آن فعالیت کنید و به کمک تبلیغ آن را گسترش دهید. داشتن برنامه برای ارتباط مناسب با مخاطب یک اصل اساسی برای رسیدن به موفقیت است.
- تولید کردن محتوایی که به طور مستقیم درباره‌ی نیازهای مشتری در این بحران صحبت می‌کند:
به طور کلی شما باید دائماَ شرایط، عواطف و نیازهای مشتری را ارزیابی کنید و سپس استراتژی خود را تغییر دهید. مثلا در زمان کرونا بیشترین دغدغه‌ی مردم رعایت بهداشت، حفظ سلامت و تهیه‌ی وسایل ضدعفونی کننده بود، برخی هم به دنبال راه‌های مختلف برای سرگرمی بودند. در چنین زمانی باید با توجه به این نیازها، محتوای خود را تولید کنید؛ مثلا می‌توانید بگویید که تمامی اجناس قبل فرستاده شدن ضدعفونی می‌شوند یا به دلیل جلوگیری از تجمع در این زمان، هزینه پست رایگان خواهد بود یا مثلا اگر فروشنده‌ی وسایل سرگرمی هستید ذکر کنید که می‌توانند با این وسیله، قرنطینه را به چشم تفریح بنگرند و... مقاله پنج گام در بازاریابی محتوای مؤثر را از دست ندهید.
- برای هماهنگی با تیم خود یک راه ارتباطی تعیین کنید:
در بحران‌ها علی‌رغم سخت‌تر شدن دسترسی به همکارانتان، باید سعی کنید تیمتان را قوی‌تر کنید پس یک راه ارتباطی مطمئن برای ارتباط با همکارانتان در نظر بگیرید. برای این کار می‌توانید شماره موبایل آنها را داشته باشید یا از شبکه‌های اجتماعی برای ارتباط سریع و مؤثرتر استفاده کنید.
مطالب مرتبط:
تفاوت افزایش فروش در شبکه‌های اجتماعی
بهترین شبکه‌های اجتماعی برای کسب‌وکار کدامند؟
بازاریابی در شبکه‌های اجتماعی چیست؟
راهنما جامع استراتژی شبکه‌های اجتماعی
نظر شما چیست